Yaklaşık iki yıl önce, film festivalleriyle ilgili bir editörlü kitap fikri düşünülmüş ancak çeşitli zorunlu ve yaşamsal engeller nedeniyle bu proje geç de olsa tamamlanabilmiştir. Özellikle coğrafyamızı derinden etkileyen 6 Şubat depremleri bu kitabın gecikmesine neden olmuştur. Deprem birçok insanın hayatını değiştirmiş olsa da hayat her şeye rağmen devam ediyor. 2023 yılında çıkarılması planlanan bu editörlü kitabın, 2024 yılında okuyucunun eline ulaşması, bir yerde sevincini yaşıyoruz. Bu süreçte bana destek olan eşime ve bu çalışmanın ortaya çıkmasına katkı sağlayan meslektaşlarıma teşekkür ederim.
Film festivalleri araştırılmaya değer mi? Film festivallerine ihtiyaç var mı? Film festivalleri nedir? Festivallerde kimler yer almakta ve film festivallerinde neler yaşanmakta? Bu sorular arttırılabilir ve çeşitli cevaplar bulunabilir. 2017 yılında “Türkiye’de Film Festivallerinin Dönüşümü” adlı doktora tezimden sonra festivallerin yeterince çalışılmadığını fark ettim. Tezde yer alan konuların çeşitli sempozyumlarda işlenmiş olması bu fikrimi daha da pekiştirdi. 2020 yılından önce hem Türkiye’de hem de yurtdışında yapılan film festivalleriyle ilgili akademik çalışmalara bakıldığında ülkemizde çok az eser bulunduğu görülüyordu. Son yıllarda bazı çalışmalar yapılmış olsa da hâlâ birçok konu araştırılmayı bekliyor. Bu kitabın çıkış noktası bu eksikliklerden kaynaklanmaktadır.
Çalışma, film festivallerini bir eğlence aracı olarak değil, politik ve sanatsal bir bakış açısıyla değerlendirmektedir. Sinemanın ilk yıllarında halkın ucuz eğlencesi olarak görülen filmler, yıllar geçtikçe sanata ve politikaya yön vermiştir. Sinema ve bazen de film festivalleri, politikacıların elinde bir propaganda aracı olarak kullanılmıştır. Örneğin, Hitler’in Venedik Film Festivali'ni propaganda amaçlı kullanması bu konuda iyi bir örnektir. Film festivalleri, bu nedenle politik, ekonomik ve sanatsal bir içerik barındırmaktadır.
Kitap, Türkiye’deki film festivallerine odaklanarak uluslararası alanı da göz ardı etmeyecek şekilde tasarlanmıştır. "Cannes Film Festivali Bağlamında Politik Sinema ve Film Festivallerinin Post-Politik Yapısı" isimli çalışmada, Ferhat Kaçar ve Mehmet Uluç, festivalde gösterilen filmlerin politikayla olan ilişkisini incelemiş ve Cannes Film Festivali’nde gösterilen filmler üzerinden politik okumalar yapmıştır. Öznur Doğan, "Adana Altın Koza ve Antalya Altın Portakal Film Festivallerine Yönelik İdeolojik Seyir" isimli çalışmasında, yerel yönetimler tarafından düzenlenen festivallere ışık tutmuş ve bu festivallerin siyasi yapılarını incelemiştir. Bahar Öztürk, kadın film festivallerini ele aldığı "Uluslararası Kadın Filmleri Festivalleri: Uçan Süpürge, Filmmor ve Kadın Yönetmenler Film Festivalleri Örneği" isimli çalışmasında, kadın film festivallerinin dönüşümünü incelemiş ve kadınların sanatsal ve toplumsal ifadelerini ortaya koymuştur.
Malatya Uluslararası Film Festivali’nin sürekliliğini ele alan Nursel Tokgöz ve Volkan Tokgöz, "Malatya Uluslararası Film Festivali’nin Süreklilik Bağlamında İncelenmesi" isimli çalışmalarında, festivalin sürekliliğini sağlayamayan stratejilere dikkat çekmişlerdir. Dilar Diken Yücel, "Üniversite Film Festivallerinin Sürdürülebilirliği: İnönü Üniversitesi Uluslararası Kısa Film Festivali Örneği" isimli çalışmasında, üniversite film festivallerinin sürdürülebilirliği üzerinde durmuş ve çeşitli önerilerde bulunmuştur.
Film festivallerinin izleyicilerle buluşması kadar, nasıl haberleştirildikleri de önemlidir. Bu bağlamda, 76. Cannes Film Festivalinde Merve Dizdar’ın en iyi kadın oyuncu ödülünü almasının Türk basınında nasıl sunulduğunu inceleyen Fatma Nisan ve Eylem Şentürk Kara’nın "Türkiye’nin Cannes Film Festivali’ndeki Yansımasının Türk Basınında Sunumu" isimli çalışmaları dikkate değerdir. Kitaptaki son bölüm ise Beyler Yetkiner’e ait olan “Kurumsal İletişim Sürecinde Film Festivallerinin Instagram Kullanımı” isimli çalışmadır. Yetkiner, film festivallerinin sosyal medyayı ne derece etkili kullandığını incelemektedir.
Son olarak, bu çalışmaya emek veren yazarlara, gençliğimde bana yol göster