Afganistan, dünya siyasi tarihinde, her dönem uluslararası politikanın en dinamik coğrafyalarından birisi olmuştur. Tarihten günümüze yerel, bölgesel ve küresel güçlerin; siyasi, ekonomik ve sosyokültürel güç mücadelesinin kavşak noktasında bulunan Afganistan; krizler, çatışmalar, savaşlar ve istikrarsızlıklar yaşamıştır. Afganistan ile alakalı birçok eser bulunmasına rağmen Afganistan’ı, içinde bulunduğu tarihsel, sosyokültürel, ekonomik ve dış politika perspektifinden inceleyen çok fazla yayın bulunmamaktadır. Bu açıdan, Afganistan: Tarih, Sosyokültürel Yapı, Ekonomi ve Dış Politika isimli kitap çalışmamız, Afganistan’ı farklı açılardan ele almakta ve literatürdeki boşluğu doldurma amacını taşımaktadır. Bu kitap çalışmasının hedef kitlesi; üniversitesi öğrencileri, konu ve bölge ile ilgili çalışma yapan araştırmacılar, konuya ilgi duyan ve Afganistan’ı bütün boyutları ile anlamak isteyen ve Türk dünyası çalışan kişiler olarak özetlenebilir.Afganistan: Tarih, Sosyokültürel Yapı, Ekonomi ve Dış Politika isimli kitap çalışmamız, 24 yazarın katkı sunduğu, 3 ana bölüm (Afganistan Tarihi, Sosyokültürel Yapı ve Ekonomi, Bölgesel ve Küresel Güçlerin Afganistan Politikaları) ile 21 alt bölümden oluşmaktadır. Afganistan’ın tarihsel sürecinin anlatıldığı birinci bölüm, 5 alt başlıktan meydana gelmektedir. Dr. Erkin Kara’nın kaleme aldığı “Tarih Öncesi Dönemden Afgan Krallığı’nın Kuruluşuna Afganistan Tarihi (MÖ…-1747)” adlı kitap bölümünde Afganistan’ın tarih öncesi dönemden Afgan Krallığı’nın kuruluşuna kadar olan süreç tarihi, politik açıdan anlatılmıştır. Dr. Öğr. Üyesi Muhammed Naim Naimi tarafından yazılan “Horasan’dan Afganistan’a Şahlık Rejimi (1747-1973)” isimli bölümde, Afganistan’da 1747-1973 arası süren şahlık rejimindeki tarihî, politik ve sosyokültürel süreç analiz edilmiştir. Dr. Öğr. Üyesi Muhammed Naim Naimi tarafından kaleme alınan “Siyasal, Sosyal ve Kültürel Yönleriyle 1973-1992 Yılları Arasında Afganistan” isimli kitap bölümünde, Afganistan’da 1973 yılında yaşanan rejim değişikliği ve cumhuriyet deneyimi ele alınmış, Afganistan’daki iktidar mücadeleleri, SSCB’nin Afganistan’ı işgali ve işgal ertesi Dr. Muhammed Necibullah dönemi (1989-1992) anlatılmıştır. Dr. Öğr. Üyesi Özgür Çınarlı tarafından yazılan, “Afganistan’da Uzun İç Savaş Süreci (1992-2001) ve Siyasi Gelişmeler” adlı kitap bölümünde, Dr. Muhammed Necibullah döneminin sonu ve Afganistan’da başlayan “uzun iç savaş dönemi”; yerel, bölgesel ve küresel aktörlerin birbirleri ile olan iktidar mücadeleleri bakımından analiz edilmiştir. Dr. Öğr. Üyesi Özden Selcen Özmelek’in kaleme aldığı, “11 Eylül 2001 Sonrası Afganistan’da Uluslararası Müdahale Dönemi (2001-2021) ve Siyasi Gelişmeler” isimli kitap bölümünde, 11 Eylül 2001 sonrası ABD ve Uluslararası Koalisyon’un Afganistan’ı işgali sonrası gelişmeler; tarihî, politik ve uluslararası hukuk açısından ele alınarak müdahalenin, yerel aktörler (Taliban vd.), uluslararası toplum (BM, NATO vd.) ve küresel güçler (ABD vd.) açısından sonuçları incelemiştir. Kitabımızın ikinci bölümü, “Afganistan’ın Sosyokültürel Yapısı ve Ekonomisi” başlığını taşımaktadır. Dr. Öğr. Üyesi Gökay Karaduman tarafından kaleme alınan “1919’dan 1973’e Afganistan’ın Genel Ekonomik Durumu” isimli kitap bölümünde, Afganistan’ın Cumhuriyet Dönemi’ne kadar olan genel ekonomik durumu ele alınmıştır. Doç. Dr. Ali Bilgenoğlu ve Arş. Gör Ata Taha Kuveloğlu tarafından yazılan “Afganistan’da Millî Kimlik Sorunu: Sosyokültürel Temeller” başlıklı kitap bölümünde, Afganistan’daki sosyokültürel yapı ve millî kimlik oluşumu incelenmiştir. Muhammed İshak Nazari tarafından kaleme alınan “Afganistan’da SSCB İşgalinden 2. Taliban İktidarına Etnisite, Kültür ve Göç Hareketleri (1979-2021)” başlıklı kitap bölümünde, Afganistan’daki göç hareketleri ve sonuçları ele alınmıştır. Dr. Öğr. Üyesi Yücel Özden tarafından yazılan, “Afganistan’da Siyasal Yapı ve Siyasal Hayat: Siyasal Kültür Çerçevesinde Bir Değerlendirme” başlıklı kitap bölümünde, Afganistan’daki siyasal yapı ve siyasal kültür incelenmiştir.Çalışmanın üçüncü bölümü, “Küresel ve Bölgesel Güçlerin Afganistan Politikaları” başlığını taşımaktadır. Dr. Öğr. Üyesi Cem Savaş’ın yazdığı, “Avrupa Birliği’nin Afganistan Politikası: Başarısız Güvenlik Sektörü Reformundan Sivil Gücün Sınırlarına” başlıklı kitap bölümünde, AET ve AB’nin Afganistan ile ikili ilişkileri, siyasi, ekonomik ve sosyokültürel politikaları ele alınmış, Soğuk Savaş Dönemi ve sonrası ile 11 Eylül 2001 sonrası süreç analiz edilmiştir. Dr. Öğr. Üyesi Aziz Balcı tarafından kaleme alınan “Sovyetler Birliği’nin (SSCB) Afganistan Politikası” isimli kitap bölümünde, SSCB’nin, Çarlık Rusya’sından devraldığı “Büyük Oyun” ekseninde Afganistan siyasetini, iki savaş arası dönemdeki süreci, Soğuk Savaş Dönemi gelişmeleri, SSCB-Afganistan ilişkilerini, Krallık ve Cumhuriyet Dönemleri ele alınmış, işgal süreci ve sonrasındaki gelişmeler, siyasi, ekonomik ve tarihî açıdan anlatılmıştır. Arş. Gör. Dr. Murat Güneylioğlu tarafından yazılan “Rusya Federasyonu’nun Afganistan Politikası: Doğrudan Müdahaleden Bölgesel Güvenlik Düzenlemelerine” başlıklı kitap bölümünde, SSCB’nin yıkılması sonrası kurulan Rusya Federasyonu’nun Afganistan politikası ve ikili ilişkiler,1990’lardan günümüze ele alınmaktadır. Doç.Dr. Serdar Yılmaz ve Doktorant Aslıhan Genç tarafından kaleme alınan “Çin Halk Cumhuriyeti’nin Afganistan Politikası: Güvenlik, Ekonomi ve Çıkar Odaklı bir Dragon” isimli kitap bölümünde, Çin Halk Cumhuriyeti’nin Afganistan politikası, tarihsel süreç ekseninde ele alınmış, Çin Halk Cumhuriyeti için Afganistan coğrafyasının önemi ve uyguladığı ekonomik, siyasi, askerî ve sosyokültürel politikalar analiz edilmiştir. Doç. Dr. Levent Ersin Orallı tarafından yazılan, “Amerika Birleşik Devletleri’nin Afganistan Politikası: Sovyet Coğrafyasının Dengelenmesinden Önleyici Müdahaleye” başlıklı kitap bölümünde, ABDAfganistan tarihî ilişkileri, ABD için Afganistan coğrafyasının önemi ile hem Soğuk Savaş Dönemi hem de 11 Eylül sonrası ABD ve Uluslararası Koalisyon’un Afganistan’ı işgali, siyasi gelişmeler, hukuk, tartışmalar ve ABD’nin bölge politikaları anlatılmıştır. Dr. Öğr. Üyesi Emre Yürük tarafından kaleme alınan “İngiltere’nin Afganistan Politikası: İmparatorlukların Mezarında Güneş Batmayan İmparatorluğun Güç Mücadelesi” isimli kitap bölümünde, 19. yüzyıldan 21. yüzyılda kadar yaklaşık 200 yıllık süreçteki İngiliz-Afgan ilişkileri ele alınmış ve İngiltere için Afganistan’ın önemi, büyük güçlerle ilişkileri ve bölgesel politikaları bağlamında analiz edilmiştir. Dr. Öğr. Üyesi Turgay Düğen tarafından kaleme alınan “Türkistan (Orta Asya) Devletlerinin Afganistan Politikaları: Güvenlik Algılamaları Bağlamında Riskler ve Fırsatlar Yumağı” isimli kitap bölümünde, Orta Asya/Türkistan Devletlerinin (Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan ve Türkmenistan) Afganistan politikaları; siyasi, ekonomik, askerî ve sosyokültürel açıdan ele alınmıştır. Prof. Dr. Cem Karadeli ve Dr. Öğr. Üyesi Elif Özdilek tarafından yazılan “İran’ın Afganistan Politikası: Bölgesel Güvenlik Sorunlarından İş Birliği Çabalarına” başlıklı kitap bölümünde, Afganistan-İran İlişkileri tarihsel boyutta incelenmiştir. Dr. Doğacan Başaran ve Dr. Emrah Kaya tarafından kaleme alınan, “Pakistan’ın Afganistan Politikası: Bölgesel Güç Olmanın Onaylanacağı Coğrafya” isimli kitap bölümünde, Pakistan-Afganistan ilişkileri ele alınmıştır. Dr. Öğr. Üyesi Nuri Salık tarafından yazılan “Körfez Ülkelerinin (Suudi Arabistan, BAE, Katar) Afganistan Politikası: İş Birliği mi, Rekabet mi?” başlıklı kitap bölümünde, Afganistan’ın Körfez ülkeleri ile olan ilişkileri tarihsel ve siyasal boyutta incelenmiştir. Dr. Öğretim Üyesi Ferhat Çağrı Aras tarafından kaleme alınan “Hindistan’ın Afganistan Politikası: Düşmanımın Düşmanı Dostumdur” isimli kitap bölümünde, Afganistan-Hindistan ilişkileri; tarihsel, siyasal ve bölgesel perspektiften ele alınmıştır. Dr. Öğr. Üyesi İskender Karakaya tarafından yazılan, “Türkiye’nin Afganistan Politikası” isimli kitap bölümünde Türkiye-Afganistan ilişkileri; tarihsel, siyasal ve güvenlik boyutu ile incelenmiştir.Kitabın hazırlanması esnasında desteğini esirgemeyen başta yazarlarımıza, Nobel Yayınevinin sahibi Nevzat Argun’a, Nobel Bilimsel Eserler Yayın Editörü Sayın Sadık Küçükakman’a, varlıkları ile bizleri motive eden, ailelerimize teşekkürü bir borç biliriz.Kitabımızın, Afganistan ve bölge ile ilgilenenlere faydalı olmasını dileriz.EditörlerDr. Öğr. Üyesi İskender KarakayaDr. Öğr. Üyesi Yılmaz Ulvi Uzun.