Amerika’nın Müttefikleri: Soğuk Savaş Sonrası Düzende Türkiye ve Güney Kore’nin İttifak Politikası

İkinci Dünya Savaşı sonrasında uluslararası sisteme şekil veren güç dağılımı, ABD ve SSCB liderliğinde iki blok etrafında ittifak düzeninin ortaya çıkmasına neden olmuştur. 1989 yılında Berlin Duvarı’nın yıkılması, 1990 yılında Batı ve Doğu Almanya’nın birleşmesi ve nihayetinde 1991 yılında SSCB’nin dağılmasıyla Soğuk Savaş’ın sona ermesi, Batı güvenlik sistemi ve ittifak ağları nezdinde kolektif güvenliği teşvik eden ortak tehdit algısını bir anda ortadan kaldırmıştır. Teorik tartışmaların birçoğunda ABD’nin liderliğini yaptığı ittifak düzenlerinin sona ereceği ve küresel güvenlik gündeminin yerini hukuk, serbest pazar ve insan hakları gibi faktörlere bırakacağı öngörülse de bu durum beklenildiği şekilde gelişmemiştir. Dünyadaki güvenlik sorunları sona ermediği gibi alışılmış tehditler kaynağı belirsiz asimetrik nitelik kazanmış ve sistemin ayakta kalan tek süper gücü ABD’nin ulusal güvenliğini önemli ölçüde zafiyete uğratmıştır. Tüm bu gelişmeler elbette ki ABD’nin müttefikleri ile olan ilişkilerine doğrudan etki eden faktörleri meydana getirmiştir. Uluslararası sistemdeki önemli kırılmaların yaşandığı Soğuk Savaş sonrası düzen içerisinde Türkiye ve Güney Kore, sahip oldukları jeopolitik konumları gereği taşıdıkları benzersiz özellikler ve ABD ile olan uzun yıllara dayalı müttefiklik ilişkileri bakımından sistem tartışmalarının ve Soğuk Savaş sonrası güvenlik atmosferinin anlaşılabilmesi için önemli örneklem oluşturmaktadır. Çalışmada bu iki ülkenin ABD ile olan ittifak ilişkileri karşılaştırmalı bir biçimde ele alınmış ve mevcut uluslararası sistem içerisinde ABD’nin liderlik ettiği ittifak sistemi içerisindeki devlet davranışları tespit edilmeye çalışılırken uluslararası sistemin yapısına dair çıkarımlarda bulunulmuştur. ABD’nin günümüz uluslararası ilişkilerinin önemli bir parçasını oluşturan ittifak ilişkilerinin Avrupa ve Asya gibi farklı sahalardaki yansımalarını belirli dönemsel özellikler etrafında ele alan bu kitabın uluslararası ilişkiler okuyucularına yararlı olmasını temenni ederim. Kitabı bugüne kadar üzerimde emeği olan tüm hocalarıma, aileme ve güzel ülkeme ithaf ediyorum. Dr. Fatih BAYEZİT 2021- Karlsruhe .