Anatomi, insan vücudunun yapısını, organların normal şekil, yapı, pozisyon ve işlevlerini, ayrıca aralarındaki ilişkileri inceleyen temel bir tıp dalıdır.
Anatomik Pozisyon
Anatomik pozisyon: Ayakta durulan, topukların bitişik, baş ve omuzların dik, yüz, avuç içleri ve gözlerin öne baktığı pozisyondur. Vücut parçalarının yapısı, yeri ve birbirleriyle ilişkileri bu pozisyonda, belirli düzlem ve eksenlere göre tariflenir.
Anatomik Düzlemler ve Eksenler
Düzlemler
Sagital (Oksal) düzlem (Planum sagittale): Önden arkaya ve yukarıdan aşağıya uzanan düzlemdir.
Median düzlem (Planum medianum): Vücudu orta hattan iki eşit parçaya ayıran sagital düzlemdir. Bu düzleme paralel uzanan düzlemler, parasagital düzlemler olarak adlandırılır.
Transvers düzlem (Planum horizontale, planum transversum): Vücudun herhangi bir yerinden yere paralel olarak geçen düzlemdir.
Koronal (Frontal) düzlem (Planum coronale): Sağdan sola veya soldan sağa, yukarıdan aşağıya uzanan düzlemdir.
Eksenler
Sagital eksen (Axis sagittalis): Önden arkaya veya arkadan öne, yere paralel olarak uzanan eksendir.
Yatay eksen (Axis transversalis): Sağdan sola veya soldan sağa, yere paralel olarak uzanan eksendir.
Dikey eksen (Axis verticalis): Yukarıdan aşağıya ve yere dik olarak geçen eksendir.
Anatomik Terimler
İlişkilendirme ve Hareket Bildiren Terimler
Sagittalis (Oksal)
Horizontalis, transversus (Yatay)
Coronalis, frontalis (Alınsal)
Verticalis (Dikey)
Dexter: Sağ
Sinister: Sol
Superior: Üst
Inferior: Alt
Cranialis: Başa yakın
Caudalis: Ayağa yakın
Anterior, ventralis: Ön, karın tarafı
Posterior, dorsalis: Arka, sırt tarafı
Proximalis: Gövdeye yakın
Distalis: Gövdeden uzak
Lateralis: Orta hattan uzak
Medialis: Orta hatta doğru
Medianus: Orta hat
Medius: Üç oluşumun ortasındaki
Externus: Dış
Internus: İç
Superficialis: Yüzeyde
Intermedius: Arada
Profundus: Derinde
Centralis: Merkezi
Periphericus: Çevresel
Hareket Terimleri
Fleksiyon: Bükme
Ekstansiyon: Açma
Abduksiyon: Orta hattan uzaklaşma
Adduksiyon: Orta hatta yaklaşma
Rotasyon: Dönme
Pronasyon: İçe döndürme (özellikle önkol-el için)
Supinasyon: Dışa döndürme (özellikle önkol-el için)
Inversiyon: Ayak tabanının içe dönmesi
Eversiyon: Ayak tabanının dışa dönmesi
Opozisyon: El başparmağının küçük parmağa yaklaşması
Repozisyon: El başparmağının küçük parmaktan uzaklaşması
Vücudun çeşitli pozisyonlarında organ ve vücut kısımlarının yeri ve konumu değişebilir. Bu nedenle, tariflerde karışıklığı önlemek için anatomik pozisyon kullanılır.
Anatomik terimler, anatomik pozisyonda duran bir kişiye göre tanımlanır. Vücut hareketleri belirli eksenler etrafında ve belirli düzlemler içinde gerçekleşir.
Düzlem ve eksen terimleri
Yön ve konum terimleri
Bu temel bilgiler, insan anatomisini anlamak ve tanımlamak için kullanılan standartları özetlemektedir.