Anatomi, insan vücudunun yapısını, organların normal şekil, yapı, pozisyon ve işlevlerini, ayrıca aralarındaki ilişkileri inceleyen temel bir tıp dalıdır.
Anatomik Pozisyon
Vücudun çeşitli pozisyonlarında organ ve vücut kısımlarının yeri ve konumu değişebilir. Bu nedenle, tariflerde karışıklığı önlemek için anatomik pozisyon kullanılır.
Anatomik pozisyon: Ayakta durulan, topukların bitişik, baş ve omuzların dik, yüz, avuç içleri ve gözlerin öne baktığı pozisyondur. Vücut parçalarının yapısı, yeri ve birbirleriyle ilişkileri bu pozisyonda, belirli düzlem ve eksenlere göre tariflenir.
Anatomik Düzlemler ve Eksenler
Düzlemler
- Sagital (Oksal) düzlem (Planum sagittale): Önden arkaya ve yukarıdan aşağıya uzanan düzlemdir.
- Median düzlem (Planum medianum): Vücudu orta hattan iki eşit parçaya ayıran sagital düzlemdir. Bu düzleme paralel uzanan düzlemler, parasagital düzlemler olarak adlandırılır.
- Transvers düzlem (Planum horizontale, planum transversum): Vücudun herhangi bir yerinden yere paralel olarak geçen düzlemdir.
- Koronal (Frontal) düzlem (Planum coronale): Sağdan sola veya soldan sağa, yukarıdan aşağıya uzanan düzlemdir.
Eksenler
- Sagital eksen (Axis sagittalis): Önden arkaya veya arkadan öne, yere paralel olarak uzanan eksendir.
- Yatay eksen (Axis transversalis): Sağdan sola veya soldan sağa, yere paralel olarak uzanan eksendir.
- Dikey eksen (Axis verticalis): Yukarıdan aşağıya ve yere dik olarak geçen eksendir.
Anatomik Terimler
Anatomik terimler, anatomik pozisyonda duran bir kişiye göre tanımlanır. Vücut hareketleri belirli eksenler etrafında ve belirli düzlemler içinde gerçekleşir.
İlişkilendirme ve Hareket Bildiren Terimler
Hareket Terimleri
- Fleksiyon: Bükme
- Ekstansiyon: Açma
- Abduksiyon: Orta hattan uzaklaşma
- Adduksiyon: Orta hatta yaklaşma
- Rotasyon: Dönme
- Pronasyon: İçe döndürme (özellikle önkol-el için)
- Supinasyon: Dışa döndürme (özellikle önkol-el için)
- Inversiyon: Ayak tabanının içe dönmesi
- Eversiyon: Ayak tabanının dışa dönmesi
- Opozisyon: El başparmağının küçük parmağa yaklaşması
- Repozisyon: El başparmağının küçük parmaktan uzaklaşması
Bu temel bilgiler, insan anatomisini anlamak ve tanımlamak için kullanılan standartları özetlemektedir.