Klasik Dönem Şıî Fıkıh Usûlünde Akıl ve Kıyas Anlayışı

Kiralama Seçenekleri

₺ 0.00

Klasik Dönem Şıî Fıkıh Usûlünde Akıl ve Kıyas Anlayışı

Şîa, Hz. Peygamber’den sonra dinin ve devletin idaresinde Hz. Ali ve soyunun yetkili olduğunu, bu sorumluluğun ilahi bir görevlendirmeyle verildiğini ve bu kabulün dinin esaslarından olduğunu savunan bir topluluğun ortak adıdır. Savunduğu bu itikâdî anlayış zamanla kurumsallaşarak bir mezhep halini almıştır. İslam tarihinin bazı dönemlerinde adından oldukça bahsedilen Şîa, imamet anlayışını fıkıh sistematiğine de sindirmiş ve imama dayalı Kur’an’ı, sünneti ve icmayı benimsemiştir. Selefî dönem şeklinde nitelendirebileceğimiz bu bakış açısı doğal olarak fıkhı imamlardan temin edilen bir ilim haline gelmiştir. Ahbârîlik olarak adlandırdığımız bu dönem içerisinde akla ve kıyasa dayalı her türlü metot reddedilmiş, rasyonellik yeni bir din üretme olarak kabul edilmiştir. İmamlardan gelen rivayetler problemlerin çözümünde tek ve yetkin kaynak olarak görülmüştür. Ahbârî anlayış bir süre mezhebin problemlerine ve ihtiyaçlarına cevap vermesine rağmen gaybet halinin uzun sürmesi ve yüzyıllar boyunca imamla iletişime geçilememesi gibi birtakım nedenlerden dolayı zayıflamaya başlamıştır. Hatta bu nedenlerden dolayı mezhep ciddi oranda mensubunu kaybetmiş ve yok olmaya yüz tutmuştur. Akabinde bu durumdan kurtulabilmek adına problemlerin rasyonel zeminde çözülmesi amacıyla Şiî âlimler akla başvurmayı tercih etmişler kıyasın dinde yeri olmadığını savunmuşlardır. Bu yolu takip etmelerinde en önemli neden ise Mu’tezile’nin akla dayalı anlayışını mezhebin içerisine dâhil etmeleridir. Süreç içerisinde bu türden faaliyetler Usûlîlik adı altında kurumsallaşmıştır. Bu çalışmada ilk dönem Şiî fıkıh usulünde delillerden birisi olarak görülen aklın konumu araştırılmakla birlikte kıyasın neden din dışı bir uygulama olarak görüldüğü incelenmektedir. Öte yandan aklın ürettiği bütün çıkarımları kıyas ile elde ettiği ve kıyasın fıtratsal bir meleke olduğu çalışmada göz önünde bulundurulmuştur. Ayıca akıl ve kıyas anlayışlarından bahsedilen âlimlerin akla dair kabul ettikleri meselelerin kıyasın bir ürünü olduğu da yer yer zikredilmektedir. Tez giriş, iki bölüm ve sonuçtan meydana gelmektedir. İlk bölümde Şîa’nın teşekkülü ve bu süreçte oluşumuna dair temel iddiaların yanında akıl ve kıyas kavramları hakkında gerek genel gerek Şîa özelinde birtakım incelemeler yapılmıştır. İkinci bölümde Ahbârî-Usûlî anlayışlardan ve aklın Şîa’ya dâhil oluş süreci hakkında kısa bilgilendirmeler yapılarak ilk dönem fıkıh usulü anlayışındaki akıl ve kıyas anlayışına değinilmiştir. İlk dönem olarak sınırlandırdığımız zaman aralığı Şeyh Müfîd (ö. 413/1022) ve İbn Şehîd es-Sânî (ö. 966/1559) arası dönemi kapsamaktadır. Müelliflerimizin yöntemi gereği akıl delili kıyas deliline nazaran müstakil bir başlık altında değerlendirilmemiştir. Bu nedenle aklın özellikle kullanıldığı istıshab, emir-nehy, hüsün-kubuh, lafzın delâleti, hâs-âm gibi konular ön planda tutulmuştur. Tez, sonuç kısmında ise akıl hakkında söylenenlerin kıyastan farklı olmadığı görüşüyle neticeye ulaşmıştır. Çalışmanın her safhasında yardımlarını esirgemeyen başta danışman hocam Prof. Dr. Ahmet İnanır’a, jüri üyeleri Sümeyra Yakar’a ve Abdullah Erdem’e, bugünlere gelmemde maddi ve manevi sayısız emeği olan başta anneannem Seher Çebi, annem Neşe Çebi ve babam Yaşar Çebi’ye teşekkürü bir borç bilirim.

Hata Bildir

Bu E-Kitap; Dijital Hakların Korunması amacıyla belirlenen süre için kullanılmaktadır.
Özellikler Durum
Kopyalanma ve Çoğaltma İzni
Alıntı/Atıf Yapma İmkânı
Web Üzerinden Okuma
Çevrim Dışı Okuma
Kullanılabilecek Cihaz Sayısı 2
Ekran Görüntülü/Ekran Kaydı
Not Alma
Yazdırma*
Vurgulama ve Boyama
Metin İçinde Gezinme
Gelişmiş Metin İçi Arama
Renklendirme
Lisanslama
IP ve ID Kontrolü
Filigran
İade Hakkı
Metin Okuyucu LockLizard Viewer

* (Yayıncı tarafından izin verilmişse)

NASIL ÇALIŞIR?

1

Lisans Yazılımını Yükle

Sisteminize uygun olan LockLizard DRM (digital lisans koruma yazılımı) yazılımını cihazınıza indirin ve kurulumu tamamlayın.

2

Cihazını Lisansla

Lisans dosyanızı üye panelinde bulunan Lisans Yönergesi menüsü üzerinden cihazınıza indirin ve görüntüleyici yazılımına aktarın.

3

E-Kitabını İndir

Korumalı e-kitabı indir seçeneği ile .pdc uzantılı şifreli e-kitabı cihazınıa indirin ve görüntüleyici yazılıma aktarın.

4

E-Kitabı Aç

Çevrımdışı kullanım için gerekli tüm adımları tamamladıktan sonra şifreli e-kitabınızı cihazınızda kullanabilirsiniz.

!

Hatırlatma

Kurulum yalnızca çevrımdışı kullanım için yapılmalıdır. Tarayıcıda görüntüleme kurulum ve lisanslama gerektirmez. Tıkla ve kolayca görüntüle.

Son Yorumlar

Kullanım Rehberi

  • Lisansı Yükle

    Digital lisansınızı bilgisayarınıza yükleyin.

  • E-kitabı Yükle

    Librarytürk kütüphanesinden kitabınızı seçin.

  • Lisansı Aktifleştir

    İndirilen lisans dosyasını locklizard pdf okuyucuya tanımlayın.

  • oku

    Pdf Oku

    Artık cihazınızda pdf dosyalarına erişebilirsiniz.

Nasıl Çalışır?

libraryturk

Türkiye'nin akademik e-kitap sağlayıcısı Librarytürk. Librarytürk; çevrimiçi akademik kitaplar ve materyallerin lider sağlayıcısıdır. Araştırmacılar için bir e-kütüphane görevi üstlenen Librarytürk, bugüne kadarki istatistiksel rakamları ile bu alanda öncü olma hedefine kararlı ve emin adımlarla ilerlemeye devam ediyor.