Kur'an ve Tarih

Kur’ân-ı Kerim, çoğunluğu kıssalar olmak üzere önemli ölçüde tarihi bilgiler ihtiva etmektedir. Bu da Kur’an’ın tarihle sıkı bir ilişkisinin olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Dolayısıyla Kur’ân’ın özellikle geçmişle ilgili bazı hususlarının anlaşılması ve yorumlanması, ancak doğru bir tarih bilinci ve yöntemiyle mümkün olabilmektedir. Özellikle bir takım olay ve olgularla bağlantılı olarak inen ayetlerin nazil olduğu zaman ve mekânın tarihsel şartlarıyla birlikte toplumsal ve sosyolojik boyutlarının bilinmesi son derece önem arz etmektedir. Nitekim ilk dönemlerden itibaren bu bilinçle hareket eden Müslüman alimler, nüzul ortamının bilinmesinin Kur’an’ı anlamanın temel ölçütlerinden birisi kabul ederek, Kur’ân tefsirinde tarihî perspektifin ne kadar önemli olduğunu ortaya koymuşlardır. Esbâb-ı nüzul ilminin ortaya çıkışı da bu çabaların somut sonuçlarından birisi olarak değerlendirilebilir. Bu ilim sayesinde, çok sayıda tarihi olaya referansta bulunan ayetlerin mesajı daha doğru anlaşılabilmektedir. Ancak şunu da unutmamak gerekir ki Kur’ân-ı Kerîm, her ne kadar tarihin bir öğesi olarak belli bir dönemin insanına inmiş olsa da mesajını her dönemin insanına ulaştırmayı amaç edinen evrensel bir üslup niteliği taşımaktadır. Dolayısıyla Kur’ân-ı Kerîm’i tarihsel bir okumayla yorum çerçevesinin daraltılması metodolojik açıdan son derece problemli bir yaklaşım olduğunu belirtmek gerekmektedir. Bu noktalardan hareketle fakültemizin düzenlemiş olduğu sempozyumda alanında uzman akademisyenlerin sunduğu bildirilerle Kur’ân-Tarih ilişkisi gerek bilgi gerekse metodolojik açısından son derece geniş bir çerçeveden değerlendirilmeye çalışıldı. Bu bağlamda sempozyumda sunulan bildirilerin genişletilerek kitap formatında basılmasından dolayı memnuniyetimi dile getirmek istiyorum. Bu vesileyle eserin ortaya çıkmasında emeği geçen düzenleme kuruluna, sekreteryaya, çalışmalarıyla katkı sunan bilim insanlarına ve emeği geçen herkese teşekkür ederim