21'inci Yüzyılda Türkiye'nin Dış Politikası

Türkiye’de üniversitelerin Uluslararası İlişkiler bölümlerinin lisans ders programlarında Türk Dış Politikası dersleri genellikle bir akademik yılda güz ve bahar dönemlerinde 1 ve 2 şeklinde verilmektedir. Türk dış politikası 1 ve 2 derslerinin konu içerikleri çoğunlukla kronolojik ayrıma tabii tutulmakta ve genelde Türk dış politikası 1 dersi 1980, 1990 ya da 2000 yılına kadar olan dönemi kapsamaktadır. Devamında Türk Dış Politikası 2 dersi kronolojik olarak Türk Dış Politikası 1 dersinin kaldığı yerden devam ettirilmektedir. 2000 sonrası gerek uluslararası alanda yaşanan kırılmalar ve dönüşümler gerekse Türk dış politikasında yaşanan gelişmeler 2000 sonrası dönemin hem uluslararası sistemde hem de Türk dış politikasında ayrı bir dönem olarak incelenmesi eğilimini artırmaktadır. Bu yönüyle 2000 sonrası Türk dış politikasına dair incelemeler çalışmalar çoğunlukla ilk on yılı (2000-2010), Arap Baharı dönemini (2010-2011) ya da Arap Baharı sonrası dönemi (2011-2021) ayrı çalışmalar olarak ele almakta, 2000-2021 dönemini bütüncül olarak kapsayan bir çalışmanın eksikliği göze çarpmaktadır.Bu bağlamda bu kitap alandaki bu eksikliği gidermeyi hedeflenmekte, 21’inci yüzyılın ilk 21 yılında Türkiye’nin dış politikasını kırılmalar ile birlikte ele almaktadır hem küresel hem de iç siyasetteki kırılmaları ele almaktadır. Bu dönemde uluslararası sistemde 11 Eylül saldırıları, Arap Baharı ve Koronavirüs pandemisi ile üç önemli kırılma yaşanırken Türkiye’de Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AK Parti) 2002 yılında itibaren kesintisiz devam eden iktidarında çok boyutlu ve bir dış politika anlayışı benimsenmiştir. Türkiye bir yandan uluslararası alandaki yaşanan kırılmalarla birlikte karşı karşıya olunan riskler karşısında güçlü diplomasi ve insani dış politikası ile kendini konumlandırırken diğer taraftan bölgesel ve küresel ölçekteki fırsatları da kazan-kazan ilkesi ve eşit egemenlik yaklaşımı ile değerlendirmiştir. Elbette uluslararası siyasetteki dönüşüm baş döndürücü hızıyla devam etmektedir. 2022 yılında Rusya’nın Ukrayna’yı işgali 21. yüzyılda yeni bir kırılmayı beraberinde getirmiştir. Ancak kitabın hazırlanış aşamasında ortaya çıkan bu yeni durum kitabın kapsamı dışında kalmıştır. Kitabın müteakip baskılarında dâhil edilebilir. Kitabın hazırlanmasında en büyük katkıyı sağlayan bölüm yazarları olmuştur. Her biri alanında uzman, saha deneyimi sahip akademisyenlere katkılarından dolayı teşekkür ederim. Bunun yanında kitabın basımını gerçekleşti-VIIIren Kadim Yayınlarına, projeye gösterdiği ilgi ve desteğinden ötürü Kadim Yayınları Genel Yayın Yönetmeni Serhat Buhari Baytekin’e, kitabın yayına hazırlanmasında bölümleri baştan sona okuyup gözden geçiren Fatma Gedikoğlu’na ve kitabın baskı aşamasında destek sağlayan Fatih Yıldız’a teşekkür ederim. Son olarak çalışma boyunca gösterdikleri sabır, anlayış ve desteklerinden dolayı eşim, oğlum ve kızıma teşekkür ediyorum.