Özgür Toplumda Birey ve Cemaat

Elinizdeki eserde siyaset biliminin son otuz yılında vuku bulan en felsefî ve derinlikli tartışmalardan birisini teşkil eden liberalizm ile komüniteryanizm arasındaki bireycilik meselesi ele alınmaktadır. Her iki düşünce sisteminin beslendikleri kaynakların siyasî düşünce tarihinin ilk dönemlerine kadar uzanıyor olması tartışmayı zaman ve mekân sınırlarından kurtarmaktadır. Bu manada her iki tarafın benimsediği ve eleştirdiği siyasî ilke, tutum ve davranışları dikkate almak, geçmişte veya günümüzde yaşanan siyasî hadiseleri anlamada ve yorumlamada yeni imkanlar sağlamaktadır. Tartışmanın; toplumun en temel varlığı olan bireyin kimliğinin nasıl meydana geldiği ve hangi unsurlardan müteşekkil olduğu, bireyin hayatına şekil veren tercihlerinde hangi siyasî düsturların ehemmiyet arz ettiği, bireyin kendisiyle ve mensubu olduğu toplulukla nasıl bir ilişki kurması gerektiği ile birey kendi hayatını tanzim ederken siyasî iktidarın ve toplumun nasıl bir tavır sergileyeceği meselelerini esas almış olması bu önemi açıkça ortaya koymaktadır. Bu itibarla, eserde her iki düşüncenin bireyle ilgili düşünceleri teorik ve felsefî düzlemde ele alınarak her iki düşünce sisteminin bireycilik konusundaki farklı görüşleri incelenecektir. Çalışmada komüniteryanların liberal bireyciliğe yönelttikleri eleştiriler ile John Locke’dan günümüze kadar gelen liberal düşünürlerin liberal bireycilikle ilgili görüşleri ve çağdaş liberal düşünürlerin mezkûr eleştirilerle ilgili kanaatleri incelenmektedir. Bireycilikle ilgili felsefî görüşlerin ve eleştirilerin esas alınması nedeniyle Salih Zeki Haklı / Özgür Toplumda Birey ve Cemaat 13 14 Salih Zeki Haklı güncel siyasî olaylara temas etmekten uzak durulmakta ve ağırlıklı olarak bireycilikle ilgili teorik yaklaşımlara değinilmektedir. Bu kitabın ortaya çıkmasında büyük fedakârlıklarda bulunan, küçük yaşlarımdan itibaren ilmî faaliyetlerde bulunmam konusunda beni yüreklendiren ve bana en güzel örnek olan anneme ve babama; kitabın yayımı için ayırdığım zaman hususunda büyük anlayış gösteren ve bu sebeple kendisine daha bir mahcup olduğum kıymetli eşime; çalışmalarımda beni yönlendiren ve yardımcı olan Prof. Dr. Hamit Emrah BERİŞ’e ve eserin yayını esnasında emeği geçen Liberte Yayınları çalışanlarına teşekkür ederim.